Paproć Duża
Pierwszy związek małżeński Józef Piłsudski zawarł z rozwódką Marią Koplewską Juszkiewiczową. Związek małżeński miał miejsce we wsi Paproć Duża 15 lipca 1899 roku. Kapliczka w Paproci Dużej była filią parafii ewangelicko-augsburskiej w Łomży i obsługiwał ją długoletni proboszcz w Łomży, jednocześnie administrator parafii niemieckiej Paproć Duża. Dla konspiratora, jakim był Józef Piłsudski, bardziej bezpiecznym miejscem dla zawarcia małżeństwa była wieś, a nie Łomża, gdzie urzędował gubernator.
Z powodu wcześniejszego małżeństwa i rozwodu Marii, niemożliwe było wzięcie ślubu katolickiego. Ponadto uzyskała rozwód w kościele ewangelicko – reformowanym, zatem gdy zapadła decyzja o małżeństwie, Piłsudski musiał zmienić wyznanie. Zmiana wiary przez Marszałka była dyktowana jedynie uczuciem, jakim obdarzał tę wyjątkową kobietę, gdyż ostatecznie powrócił on na łono Kościoła Rzymskokatolickiego 22 lutego 1916 w trakcie walk legionowych.
Zastanawiający jest fakt, dlaczego Piłsudski zdecydował się na ślub w zaborze rosyjskim. Konieczność trzykrotnych zapowiedzi, a także spisanie aktu pod prawdziwymi nazwiskami, nie było zbyt bezpieczne dla ukrywającego się konspiratora. Praktyczniej byłoby wyjechać do Galicji, jednak wybrano kościół w Paproci Dużej.
Interesująca jest nie tylko sama historia związana z Piłsudskim, ale także losy kościoła, w którym udzielono mu ślubu. Ewangelicko – augsburski budynek został w latach 60-tych XX w. wykupiony przez miejscowego rolnika, a następnie zniszczony. Na jego miejscu stanęła obora. Mieszkańcy Paproci Dużej nie mogli jednak pogodzić się z losami kościoła. Sołtys wziął się do ciężkiej pracy, by przywrócić budynek. Zwłaszcza, że znajdował się on w wyjątkowym miejscu. Po zburzeniu dawnego budynku, kilkadziesiąt lat później, a dokładniej w latach 90-tych XX., sołtys wraz z mieszkańcami wsi podjęli się odbudowy świątyni. Tym razem jednak miał być to kościół katolicki.
Dziś wjeżdżając do Paproci Dużej, tak jak dawniej, niezależnie od tego, z której strony się przybywa, widać odbudowany budynek. Został on odtworzony na podstawie kilku zdjęć i postawiony na obraz dawnego obiektu. W Paproci Dużej Szkoła Podstawowa nazwana jest imieniem Józefa Piłsudskiego, przed którą można zobaczyć popiersie marszałka.
